Ustrój ustawowej wspólności majątkowej jest najpopularniejszym ustrojem majątkowym panującym w małżeństwie. Obowiązuje z mocy prawa od chwili zawarcia małżeństwa jeżeli małżonkowie nie zawarli umowy majątkowej małżeńskiej. Wobec tego wydawać by się mogło, że wiedza na temat tego ustroju małżeńskiego jest powszechna. Często jednak spotykam się z pytaniami, które prowadzą do odwrotnego wniosku.
Dlatego zdecydowałam się na ten wpis, który dotyczy również praw na dobrach niematerialnych, które zostały szczególnie uregulowane w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym.
Czy prawdziwe jest powiedzonko, że w małżeństwie „Co moje to i twoje”?
Ustawowa wspólność majątkowa powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa i obejmuje składniki majątkowe nabywane przez małżonków od tego momentu. Od razu nasuwa się pytanie czy po ślubie składniki majątku posiadane przez narzeczonych wchodzą do majątku małżeńskiego ? Nie, pozostają w majątku odrębnym każdego z małżonków. Jeżeli małżonkowie chcą w inny sposób uregulować własność tych składników – muszą zawrzeć umowę majątkową małżeńską rozszerzającą wspólność ustawową.
Podsumowując: w ustawowej wspólności majątkowej występują majątki odrębne małżonków oraz majątek wspólny.
Do majątku wspólnego wchodzą więc, te składniki majątkowe które zostały nabyte przez małżonków po ślubie. Art. 31 § 2 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego wymienia je przykładowo:
1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
4) kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963, z późn. zm.).
Do majątku odrębnego wchodzą jak już pisałam składniki majątkowe nabyte przed zawarciem małżeństwa. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy wskazuje jednak, że niektóre składniki nabyte w czasie trwania małżeństwa przez jednego z małżonków nadal trafiają do jego majątku odrębnego (chyba, że strony zdecydują się na rozszerzenie ustawowej wspólności majątkowej). Chodzi mianowicie o art. 33 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, który wymienia już pełną listę takich składników:
1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
2) przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
3) prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
4) przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
5) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
6) przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
7) wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
8) przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
9) prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
10) przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Na szczególną uwagę zasługuje pkt. 9 tego katalogu, zgodnie z którym prawa autorskie oraz prawa własności przemysłowej, powstałe po zawarciu małżeństwa zawsze będą przysługiwały temu małżonkowi, który je nabył. Jeżeli więc jeden małżonek nabył autorskie prawa jako twórca a drugi jest uprawniony z prawa ochronnego na znak towarowy, to prawa te wchodzą do majątku odrębnego właściwego małżonka – nigdy do majątku wspólnego. Jednakże w myśl art. 31 § 2 pkt. 2) Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, dochody zyskane z tytułu np. udzielania licencji na każde z tych praw będą wchodziły do majątku wspólnego.
0 komentarzy