Umowy kredytowe zawarte pomiędzy bankiem a konsumentem, podlegają szczególnej kontroli, wg. reżimu określonego w art. 385 (1) i następnych Kodeksu Cywilnego. Jeżeli bank narzucił konsumentowi rozwiązania umowne, które kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz naruszają w sposób rażący jego interesy (klauzule abuzywne), następuje skutek w postaci braku związania konsumenta tymi postanowieniami, przy równoczesnym związaniu stron umową w pozostałym zakresie. Dotyczy to, przede wszystkim sytuacji, gdy bank zawiera umowę o treści zgodnej z wzorcem umownym. W takim przypadku konsument nie negocjuje umowy, podpisuje umowę przygotowaną przez bank. Jest to wyraz przewagi kontraktowej banku, której nie może nadużywać. Jeżeli bank przekroczy granicę i naruszy równowagę kontraktową stron sankcją jest nieskuteczność postanowień wobec konsumenta.

Do stwierdzenia abuzywnego charakteru klauzul umownych konieczne jest spełnienie łącznie następujących przesłanek:
1. postanowienie nie zostało indywidualnie uzgodnione.
2. postanowienie kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny
z dobrymi obyczajami.
3. postanowienie narusza w sposób rażący interesy konsumenta.
4. postanowienia nie dotyczą sformułowanych w sposób jednoznaczny głównych świadczeń stron.

Ocena klauzuli umownej następuje według stanu z chwili zawarcia umowy przy czym bierze się pod uwagę jej treść i okoliczności zawarcia.

Przykład
Bank we wzorcu umownym umieścił klauzulę waloryzacyjną (indeksacyjną), wg. której kwota kredytu została przeliczana na walutę waloryzacji wg. przelicznika określonego w tabelach banku. Przy czym wysokość przelicznika waloryzacji w tabelach ustala bank wg. wewnętrznie obowiązujących procedur. To daje podstawy do wystąpienia przez konsumenta do sądu o ustalenia niewiążącego charakteru tych klauzul, ponieważ: postanowienie pochodzi z narzuconego wzorca i nie było przedmiotem negocjacji oraz jest źródłem dodatkowej opłaty z tytułu spread’u walutowego, którego wysokość nie była określona w umowie. Ponadto bank naruszył dobre obyczaje poprzez brak wskazania wszystkich kosztów kredytu.

Poleć na Facebooku