Każdy przypadek naruszenia praw autorskich jest dla twórcy dotkliwy. Wykorzystywanie efektów pracy twórczej przez inne podmioty, zazwyczaj w celach zarobkowych, pozbawia autora należnych korzyści w postaci opłat licencyjnych oraz skutkuje powstaniem szkody majątkowej.

Aby oszacować roszczenia przysługujące autorowi z tytułu bezprawnej eksploatacji utworów, niezbędna jest wiedza na temat skali i metod naruszeń, w tym o pochodzeniu egzemplarzy utworów, sieciach dystrybucji, ilości i cenie towarów lub usług naruszających autorskie prawa majątkowe.

Dlaczego to autor ma szacować swoje roszczenie?

Ponieważ „ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne” (art. 6 Kodeksu Cywilnego). Autor, który w postępowaniu cywilnym jest powodem, ma obowiązek wykazania nie tylko praw do utworu i faktu jego nielegalnej eksploatacji, ale również okoliczności uzasadniających wysokość odszkodowania.

Jak uzyskać dostęp do informacji o naruszeniach?

Odpowiedzią na potrzeby uprawnionych do autorskich praw majątkowych jest art. 80 ust. 1 pkt 2 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, który przewiduje szczególny rodzaj uprawnienia do uzyskania informacji na temat skali i sposobów działania naruszyciela. Można domagać się dostępu do wszystkich informacji, które są niezbędne dla ustalenia przysługującego odszkodowania.

Z odpowiednim wnioskiem występuje się do sądu właściwego do rozpoznania spraw o naruszenie autorskich praw majątkowych według miejsca, w którym naruszający wykonuje działalność lub w którym znajduje się jego majątek. Sąd zobowiązuje naruszyciela do ujawnienia informacji lub udostępnienia określonej dokumentacji. Co istotne postanowienie Sądu w przedmiocie udzielenia informacji podlega przymusowej egzekucji.

Art. 80 prawa autorskie został wprowadzony w związku z implementacją dyrektywy 2004/48/WE w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej, której pkt. 21 stanowi, że Państwa Członkowskie powinny zapewnić wysoki poziom ochrony, w tym poprzez udzielenie prawa do informacji umożliwiającego uzyskanie dokładnych danych o „pochodzeniu naruszających prawo towarów lub usług, o kanałach ich dystrybucji oraz identyfikacji wszelkich stron trzecich zaangażowanych w naruszenie.”

Prawo do informacji jest odrębnym i samodzielnym żądaniem uprawnionego, służącym wyłącznie do zapewnienia wiedzy o naruszeniu i jego zakresie oraz przygotowaniu się do przyszłego procesu. Na tym etapie uprawniony musi wyłącznie uprawdopodobnić swoje roszczenia. Uzyskanie informacji w tym trybie nie nakłada obowiązku wytoczenia powództwa. Często bowiem uzyskane dan stanowić będą dopiero podstawę do podjęcia decyzji w przedmiocie wystąpienia na drogę sądową.

Żądane informacje mogą dotyczyć: pochodzenia egzemplarzy utworów, sieci dystrybucji, ilości i cen egzemplarzy naruszających prawa wyłączne. Obowiązanymi do ich udzielenia będą podmioty uczestniczące w procesie wytwarzania, wprowadzania do obrotu, przechowywania i sprzedaży detalicznej egzemplarzy.

Patrząc z perspektywy postępowania cywilnego na sytuację autora, którego utwory stały się przedmiotem bezprawnej eksploatacji, uprawnienia wynikające z art. 80 są bardzo przydatne. Pozwalają na rozpoznanie sytuacji, zebranie informacji koniecznych do wystąpienia z powództwem i ustalenia wysokości odszkodowania.

radca prawny Elżbieta Figat-Michalak

Pozostawienie komentarza pod artykułem będzie uważane, za wyrażenie przez Panią/Pana zgody w rozumieniu art. 6 ust. 1. lit. a RODO na przetwarzanie danych osobowych w celu opublikowania Pani/Pana imienia i nazwiska lub „nick” jako autora zamieszczonego komentarza. Udzielona zgoda może być wycofana w każdym czasie poprzez kontakt na adres e-mail Kancelarii kontakt@radcaprawnyefm.pl lub poprzez usunięcia komentarza. Wskazuję, że wycofanie zgody pozostaje bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem. Dane będą przetwarzane do czasu wycofania zgody.