„Pamięć węchowa jest prawdopodobnie najbardziej niezawodnym rodzajem pamięci człowieka” – dowiedziałam się z uzasadnienia wyroku wydanego przez Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (OHIM – aktualnie Urząd ds. Własności Intelektualnej UE) *w sprawie zgłoszenia zapachu dojrzałej truskawki jako znaku towarowego.

Ponieważ po nowelizacji prawa własności przemysłowej (która stanowi implementację Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2436 z dnia 16 grudnia 2015 r. mającej na celu zbliżenie ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych*) pojawiły się komentarze, że droga do rejestracji zapachu stoi otworem, chciałam omówić ten temat.

Źródłem takiego stanowiska jest odejście od wymogu graficznej przedstawialności zgłaszanego oznaczenia. Jednak nowe przepisy nadal wymagają, aby oznaczenie było  możliwe do przedstawienia w rejestrze znaków towarowych w sposób pozwalający na ustalenie jednoznacznego i dokładnego przedmiotu udzielonej ochrony.

Urząd Patentowy RP studzi zapędy przedsiębiorców, którzy po ostatniej zmianie chcieliby dla oznaczenia swoich towarów zastrzec zapach.

Jak wskazuje Urząd Patentowy w dokumencie „Wytyczne znaki towarowe niekonwencjonalne” z dnia 11 marca 2019r., trzeba pamiętać, że warunek graficznej przedstawialności miał charakter techniczny i formalny, a pozostałe przesłanki uzyskania ochrony nie zmienią się.

Przede wszystkim rezygnacja z prezentacji w formie graficznej nie zwalnia zgłaszającego od obowiązku przestawienia znaku w sposób pozwalający na ustalenie jednoznacznego i dokładnego przedmiotu udzielonej ochrony.

W tym miejscu dowołam się od motywów implementowanej Dyrektywy, która wskazuje, że „aby osiągnąć cele systemu rejestracji znaków towarowych, a mianowicie zapewnić pewność prawa oraz prawidłowe administrowanie, konieczne jest również wprowadzenie wymogu, iż musi być możliwe przedstawienie oznaczenia w sposób jasny, precyzyjny, samodzielny, łatwo dostępny, zrozumiały, trwały i obiektywny. Jeśli przedstawienie oznaczenia daje zadowalające gwarancje w tym zakresie, należy dopuścić każdą właściwą formę tego przedstawienia wykorzystującą ogólnie dostępną technologię, a więc niekoniecznie formę graficzną.”

Zapach świeżo ściętej trawy a zapach dojrzałej truskawki

Legendarny jest casus rejestracji zapachowego znaku towarowego opisanego jako „zapach świeżo ściętej trawy” dla piłeczek tenisowych przez Vennootschap onder Firma Senta Aromatic Marketing. Druga Izba Odwoławcza Urzędu Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (aktualnie: Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej) orzekła, że  wskazany zapach ma zdolność odróżniającą. Ten przypadek jest jednak odosobniony, i nie zapoczątkował nowego trendu.

I tak wracam do przytoczonego na wstępie orzeczenia. Zgłaszający zapach dojrzałej truskawki nie miał już tyle szczęścia. Dlaczego nie ? Urząd Harmonizacji uznał, że „zgłoszony znak nie pozwala na dokładną identyfikację oznaczenia”. Uzasadniał, że „opis znaku nie jest ani jednoznaczny ani precyzyjny i nie pozwala na usunięcie elementów subiektywnych w procesie identyfikacji i postrzegania oznaczenia”

Co dalej ?

W istocie zapach jest odczuwalny bardzo subiektywnie. A przecież uzyskanie prawa z rejestracji na dane oznaczenie to monopol uprawnionego, który uprawnia do zakazywania posługiwania się  takimi samymi lub podobnymi znakami przez innych przedsiębiorców. Dlatego pewność obrotu wymaga dokładnego określania oznaczenia.

Zdaniem Urzędu Patentowego zapach nie spełnia powyższych wymogów i nie będzie rejestrowany jako znak towarowy. Nie wykluczona jest jednak zmiana stanowiska, w przypadku pojawienia się nowych rozwiązań technologicznych i technicznych.

Na pewno istnieje silna potrzeba ze strony producentów, żeby wykorzystać przy identyfikacji marki wszystkie zmysły Klienteli ?

Na tą chwilę przedsiębiorcy mogą skorzystać z rozszerzonego nowelizacją katalogu oznaczeń: obok tradycyjnych znaków słownych,  graficznych i słowno-graficznych, pojawiły się znaki przestrzenne, znaki stanowiące kształt towaru lub usługi, kolor jako taki czy kompozycja kolorystyczna, znaki pozycyjne, znaki dźwiękowe, deseń, znaki ruchome, znaki multimedialne i hologramy.

r.pr. Elżbieta Figat-Michalak

*Sprawa T-305/04 Eden SARL vs. Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (OHIM)

**Ustawa z dnia 20 czerwca 2000r. prawo własności przemysłowej, która reguluje znaki towarowe. Nowelizacji Ustawy z 20 lutego 2019r.  weszła w życie w dniu 16 marca 2019r.

Pozostawienie komentarza pod artykułem będzie uważane, za wyrażenie przez Panią/Pana zgody w rozumieniu art. 6 ust. 1. lit. a RODO na przetwarzanie danych osobowych w celu opublikowania Pani/Pana imienia i nazwiska lub „nick” jako autora zamieszczonego komentarza. Udzielona zgoda może być wycofana w każdym czasie poprzez kontakt na adres e-mail Kancelarii kontakt@radcaprawnyefm.pl lub poprzez usunięcia komentarza. Wskazuję, że wycofanie zgody pozostaje bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem. Dane będą przetwarzane do czasu wycofania zgody.