Chciałabym przedstawić w tym artykule, umowę, która sprawdzi się w sytuacji, gdy strony co do zasady chciałyby zawrzeć umowę dotyczącą przeniesienia praw autorskich ale nie są jeszcze na to gotowe organizacyjne lub finansowo, np. na wczesnym etapie produkcji filmowej. Z drugiej strony pozyskanie środków i wykonawców dla przedsięwzięcia filmowego jest uzależnione od nabycia praw autorskich do scenariusza lub praw do adaptacji książki.
Korzystając z umowy opcji producent utworu audiowizualnego może dokonać rezerwacji prawa do ekranizacji utworu. Umowa opcji nie jest uregulowana w kodeksie cywilnym ani prawie autorskim, przy ustalaniu jej treści strony korzystają ze swobody kontraktowej. Chciałabym jednak wskazać jakie elementy powinna zawierać umowa opcji, aby w pełni spełniała swoje cele.
Na umowę opcji składają się dwa elementy:
Po pierwsze strony umawiają się na jakich zasadach nastąpi przeniesienie praw autorskich do scenariusza (pozostając przy przykładzie produkcji filmowej). Takie porozumienie powinno zawierać wszystkie elementy wymagane dla umowy przenoszącej prawa autorskie (o których pisałam już we wcześniejszych wpisach).
Drugi element to zasady rezerwacji. Strony ustalają czas rezerwacji – w tym okresie producent może złożyć oświadczenie o skorzystaniu z opcji. Poprzez złożenie oświadczenia producent nabywa prawa do utworu na ustalonych w umowie zasadach. Przez ten czas twórca scenariusza zobowiązuje się, że nie wykona żadnych czynności, które uniemożliwiłyby przeniesienie prawa (de facto nie sprzeda praw do scenariusza innemu podmiotowi). Z tytułu zamrożenia uprawnienia do dysponowania utworem autorowi przysługuje ekwiwalent w postaci wynagrodzenia, które powinno być ustalone odrębnie tj. ponad wynagrodzenie z tytułu przeniesienia prawa. Chodź nie ma przeszkód, aby w przypadku skorzystania z opcji jego wysokość została zaliczona na poczet wynagrodzenia za przeniesienia prawa. Nie działa to jednak w drugą stronę. Po bezskutecznym upływie okresu opcji (tj. gdy producent nie skorzysta z rezerwacji), wynagrodzenie nie podlega zwrotowi.
Podsumowując: Jeżeli producent złoży oświadczenie o wykonaniu prawa opcji strony łączy umowa o przeniesienie prawa autorskiego o ustalonej treści (wobec doniosłości skutków złożenia oświadczenia istotne jest dokładne uregulowanie w jakiej formie powinno być złożone, np. wysłanie oświadczenia w formie pisemnej na adres autor). Dlatego też już w momencie podpisywania umowy opcji strony powinny ustalić wszystkie zasady, na których ma nastąpić przejście prawa autorskiego.
W przypadku, gdy oświadczenie nie zostanie złożone – umowa przestaje wiązać a scenarzysta może sprzedać scenariusz innemu podmiotowi. Strony mogą ustalić zasady wydłużania okresu trwania rezerwacji – korzystne dla twórcy będzie uzależnienie jego przedłużenia od zapłaty dodatkowego wynagrodzenia. Wynagrodzenie za rezerwację – powinno z jednej strony stanowić dla twórcy ekwiwalent oczekiwania a z drugiej strony mieścić się w granicach ryzyka finansowego producenta.
0 komentarzy