Jestem świeżo po finale „Tylko jedno spojrzenie” na Netflix. Uwag, tekst zwiera spojlery!
W finale nie tylko poznajemy złoczyńcę, ale również dowiadujemy się, że wpływy z tantiem za piosenkę są motywem działania sprawcy. Jest to na pewno coś nowego w katalogu zgranych motywów wykorzystywanych w kryminałach. Ten serial odkrywa przed widzami wiele pojęć prawa autorskiego, ale niestety dość mgliście je wyjaśnia. Możliwe więc, że po finale zadacie sobie takie pytania:
1. Czy przejęcie tożsamości autora jest konieczna do „przejęcia” tantiem autorskich?
Nie. Prawo do tantiem jest prawem majątkowym i podlega zbyciu (z jednym wyjątkiem). Tantiemy wynikają wprost z Ustawy i przysługują z tytułu korzystania z utworu na otantiemizowanych polach eksploatacji. Zgodnie z Ustawą te pola to: nadawanie, reemisja, odtwarzanie przy pomocy egzemplarza wprowadzonego do obrotu oraz rozpowszechnianie przez internet. Autor może przenieść autorskie prawa majątkowe na trzech pierwszych polach eksploatacji. Niezbywalną są tylko tantiemy za internet.
Odpowiedź: Jimmy mógł przenieść prawa autorskie na Sabinę (ale również Sabina mogła go zmusić do przypisania jej autorstwa, wtedy również zamiana tożsamości byłaby zbędna …)
2. Czy można zabić za tantiemy?
Tutaj odsyłam Was do Artykułu z portalu Subiektywnie o Finansach,[1] w którym w 2021r. Jacek Bednarek pisał o milionowych wpływach z tantiem polskich autorów. Jednak te kwoty dotyczyły nielicznych autorów, którzy pisali hity dla wielu wykonawców.
Odpowiedź: Wydaje się, że prawa autorskie do jednej polskiej piosenki nie powinny wywoływać zbrodniczych zapędów.
3. Czy wokalista, który „oddał” autorstwo piosenki innej osobie, traci prawo do tantiem?
Nagranie piosenki zawiera w sobie aż trzy odrębne prawa. Pierwsze to prawo autorskie do utworu tj. tekstu i melodii, które przysługuje autorom. Drugie to prawo pokrewne do artystycznego wykonania, które przysługuje wokaliście oraz muzykom. Trzecie z kolei to prawo pokrewne do fonogramu, czyli nagrania konkretnego wykonania utworu, które przysługuje producentowi lub wydawcy.
Odpowiedź: Jimmy zgodził się na „oddanie” autorstwa piosenki, ale nadal był wykonawcą, któremu przysługiwał odrębny tytuł do pobierania tantiem. Wymienione w drugiej kolejności – prawo pokrewne do artystycznego wykonania piosenki.
Sami oceńcie debiut prawa autorskiego w roli kryminalnego motywu zbrodni.
Celem znaku towarowego jest odróżnienie towarów jednego przedsiębiorcy od towarów konkurencyjnych. Ten cel jest spełniony, kiedy znaki na podobnych towarach, różnią się od siebie. Jeżeli znaki są do siebie podobne to nie realizują swojej funkcji i powodują ryzyko pomyłki wśród klientów. Rejestrację takiego znaku może zablokować uprawniony do wcześniejszego i podobnego znaku.
Dlatego przed wyborem nazwy i logo warto przeszukać internet oraz rejestry znaków towarowych, żeby sprawdzić czy nie są podobne do znaków funkcjonujących na rynku lub do znaków zastrzeżonych. Proste badanie znaków może dać wynik pozytywny, kiedy inny przedsiębiorca używa już tego samego znaku. Czy to oznacza, że musisz zmienić swoją nazwę i logo ? To zależy.
Podobieństwo znaków i towarów
W przypadku, gdy podobieństwo między znakami dotyczy opisowej części znaków, to możesz pozostawić ten element. Określenia opisowe nie podlegają monopolizacji. Np. wyrazy biuro lub salon, są bardzo często wykorzystywane w znakach. Nie będą kolizyjne, ponieważ nie mają również siły odróżniającej. Nie możesz też zastrzec znaku, który składa się wyłącznie z takich elementów.
Jeżeli jednak twoje oznaczenia jest podobne do znaku już używanego w obrocie, możesz sprawdzić czy podobieństwo dotyczy również towarów. Jeżeli przedsiębiorca posługujący się znakiem nie oferuje towarów lub usług konkurencyjnych, możliwe, że znaki nie są kolizyjne. A to dlatego że kolizyjność oznaczeń występuje przy spełnieniu dwóch warunków: podobne znaki są używane do oznaczania podobnych towarów. Brak podobieństwa towarów nie spowoduje pomyłki u klientów, nawet jeżeli będą oznaczone tak samo. Jeżeli taki sam znak zostanie umieszczony na cemencie i na witrynie salonu kosmetycznego, ryzyko pomyłki nie istniej. Inaczej mówiąc przeciętny klient salonu kosmetycznego nie skojarzy, że salon został założony przez producenta cementu. I na odwrót.
Oczywiście w rzeczywistości te różnice między towarami nie są tak oczywiste, a ustalenie czy towary są podobne czy nie, jest trudne. Dlatego urzędy i sądy określiły wiele kryteriów, które są sprawdzane przy ocenie podobieństwa towarów i usług:
1. charakter towarów (usług),
2. ich przeznaczenie,
3. sposób użytkowania,
4. czy konkurują ze sobą, czy są komplementarne.[1]
Znaki renomowane
Od tej zasady jest bardzo istotny wyjątek, który dotyczy znaków renomowanych, które jako znane ogółowi klientów są powszechnie rozpoznawalne. Często też są nośnikami wartości np. jakość i renoma. Jeżeli Twój znak jest podobny do znaku renomowanego, musisz liczyć się z zarzutami pasożytniczego korzystania z renomy znaku i działania na szkodę jego renomy. Znaki renomowane są chronione przed naruszeniem poza swoją specjalizacją.
Tak się składa, że z wakacji na Malcie przywiozłam świetny przykład znaku towarowego podobnego do znaku renomowanego, dla towarów spoza specjalizacji.
Znak renomowany to Tiffany & Co zarejestrowany jako znak towarowy Unii Europejskie pod nr 000151811. Jest zastrzeżony przede wszystkim dla biżuterii. Przejawem jego renomy jest skojarzenie z luksusem, czego przejawem jest obecność marki w literaturze i filmie amerykańskim. Przykładem jest „Śniadanie u Tiffanego autorstwa Trumana Capote, z kultową adaptacją Blake Edwardsa z 1961 r. z rozkoszną Audrey Hepburn zagryzającą nowojorskiego bajgla przed witryną z diamentami. Turkusowe pudełko pojawia się regularnie w komediach romantycznych zaraz zanim bohaterka powie „tak”.[2] Za to na Malcie, w samym sercu średniowiecznej Valletty serwowane są pyszne lody pod seledynowym szyldem Tyffany’s Galateria.
Widoczne na zdjęciu używanie znaku Tiffany’s Galateria, pomimo tego, że dotyczy zupełnie innych towarów, moim zdaniem może stanowić naruszenie prawa ochronnego do znaku renomowanego. Na skutek szerokiej, powszechnej znajomości znaki renomowane są kojarzone nawet gdy są używane dla zupełnie innych towarów.
Elżbieta Figat-Michalak
radca prawny
[1] ETS w wyroku z dnia 29 września 1998r. w sprawie Canon, C‐ 39/97.
[2] Dziewczyna z Alabamy z 2002r., Wojny ślubne z 2009r. czy Prezent od Tiffany’ego 2022r.
W postępowaniu ZAiKS przeciwko CDA[1], w sprawie zapłaty tantiem za korzystanie z utworów audiowizualnych, Sąd nakazał przekazanie szczegółowych danych dotyczących działalności portu CDA w latach 2013-2022. W celu ustalenia wysokości zaległych tantiem CDA musi przekazać informacje o tytułach filmów, które rozpowszechniał w Internecie oraz o reemisjach stacji telewizyjnych (orzeczenie nie jest prawomocne). Podstawą wydania tego orzeczenia jest roszczenie informacyje. Jak pokazano, roszczenie informacyjne może być bardzo pomocne w dochodzeniu ochrony praw własności intelektualnej. Pozwala na wydobycie od osób trzeciech informacji o zakresie eksploatacji własności intelektualnej, co umożliwia uprawnionym oszacować szkodę i wysokość odszkodowania.
Przepisy o roszczeniu informacyjnym.
Roszczenie informacyjne jest uregulowane w Kodeksie Postępowania Cywilnego w Rozdziale 4 pt. „Wezwanie do udzielenia informacji” – art. 479(112) i następne. Jest to część przepisów szczególnych dotyczących spraw własności intelektualnej. Można je wykorzystać w każdej sprawie dotyczącej prawa autorskiego i praw pokrewnych, praw własności przemysłowej (znaki towarowe i wzory przemysłowe) oraz dotyczącej zapobiegania i zwalczania nieuczciwej konkurencji.
Komu przysługuje roszczenie informacyjne?
Roszczenie informacyjne przysługuje podmiotom, których prawa własności intelektualnej zostały naruszone lub jest zagrożenie naruszenia. Może to być autor książki, producent muzyczny, wydawca, a także uprawniony do znaku towarowego czy wzoru przemysłowego. Roszczenie pozwala im uzyskać informacje, które są niezbędne do dochodzenia praw lub zabezpieczenia roszczeń.
Obowiązany do udzielenia informacji
Obowiązanym do udzielenia informacji może być zarówno domniemany naruszycie, jak i inna osoba, która posiada istotne dane o naruszeniu np. dystrybutor, dostawca, sprzedawca lub inny podmiot zaangażowany w proces naruszenia. Przykładowo w proces produkcji nielegalnych kopii utworów czy towarów z podrobionym znakiem towarowym.
Jak i gdzie wystąpić z roszczeniem informacyjnym?
Roszczenie informacyjne składa się w sądzie właściwym dla spraw własności intelektualnej. Wniosek można złożyć nawet przed wytoczeniem powództwa. Powinien wskazywać w sposób wiarygodny fakty potwierdzające naruszenie wraz ze wskazaniem ujawnienia jakich informacji domaga się uprawniony. Po rozpatrzeniu wniosku Sąd może nakazać udzielenie żądanych informacji, w tym o pochodzeniu lub sieciach dystrybucji, jeżeli są niezbędne do dochodzenia roszczeń przez uprawnionego.
Jakich informacji można żądać ?
Uprawniony może żądać udzielenia informacji, które są niezbędne do ochrony jego praw i zasadniczo może je wykorzystać tylko w tym celu. Kodeks wymienia kategorie informacji jako dane producentów, wytwórców i dystrybutorów oraz innych osób uczestniczących w obrocie nielegalnych kopii utworów czy towarów z podrobionym znakiem towarowym, informacji o ilości kopii lub towarów i ich cenach a także innych informacji o ile wnioskodawca wykaże, że ich potrzebuje do wykazania wysokości roszczenia. Wiedza o osobach uczestniczących w naruszeniu oraz o skali naruszenia, w tym korzyściach uzyskanych przez te osoby, pozwala na identyfikację osób odpowiedzialnych oraz prawidłowe oszacowanie kwoty dochodzonego odszkodowania.
Jakie są koszty sądowe uzyskania roszczenia informacyjnego?
Koszty sądowe związane z roszczeniem informacyjnym obejmują opłaty sądowe, która wynosi aktualnie 300,00 zł – zgodnie z Ustawą o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Podsumowanie
Z pomocą roszczenia informacyjnego autorzy, wydawcy i przedsiębiorcy, którzy walczą z naruszeniami znaków towarowych, mogą uzyskać informacje niezbędne do dochodzenia swoich praw. Aby skutecznie reagować na przypadki naruszeń, należy znać swoje możliwości prawne.
Mediacja sądowa to dobrowolny i poufny proces rozwiązywania sporów, prowadzony przy udziale bezstronnego mediatora, który pomaga stronom osiągnąć porozumienie w drodze wymiany propozycji ugodowych. Ugoda zawarta przed mediatorem kończy sprawę, a zatwierdzona przez Sąd ma moc wyroku. Mediacja może dotyczyć spraw cywilnych i gospodarczych, w tym spraw własności intelektualnej.
Rola Mediatora
Mediator jest neutralnym i bezstronnym uczestnikiem mediacji. Jego główne zadania to:
Organizacja komunikacji, czyli stworzenie dla stron przestrzeni do swobodnego formułowania stanowisk.
Przestrzeganie zasad mediacji, w szczególności poufności i dobrowolności.
Wspieranie procesu formułowania propozycji ugodowych, w tym poprzez różne formy kontaktu oraz motywowanie do poszukiwania rozwiązań zgodnych z interesem stron, w duchu zasady „win-win”.
Sporządzanie ugody, która obejmuje ustalenia stron a po zatwierdzeniu przez Sąd stanowi tytuł egzekucyjny.
Sposób prowadzenia mediacji
Mediator jest odpowiedzialny za przestrzeganie zasad mediacji. Powinien działać zachowując neutralność i bezstronność. Mediator nie podejmuje decyzji za strony ani nie rozstrzyga sprawy, ale wyłącznie wspiera strony w wypracowaniu własnych rozwiązań. Zapewnia również spokojna atmosferę oraz umożliwia wypowiedzenie się wszystkich uczestnikom.
Mediacje w postępowaniu cywilnym odbywają się na podstawie skierowania przez Sąd pod warunkiem, że wszystkie strony wyrażą na to zgodę. Do mediacji można przystąpić na każdym etapie postępowania cywilnego.
Aby zapewnić jak najlepsze wrażenia, korzystamy z technologii, takich jak pliki cookie, do przechowywania i/lub uzyskiwania dostępu do informacji o urządzeniu. Zgoda na te technologie pozwoli nam przetwarzać dane, takie jak zachowanie podczas przeglądania lub unikalne identyfikatory na tej stronie. Brak wyrażenia zgody lub wycofanie zgody może niekorzystnie wpłynąć na niektóre cechy i funkcje.
Funkcjonalne
Zawsze aktywne
Przechowywanie lub dostęp do danych technicznych jest ściśle konieczny do uzasadnionego celu umożliwienia korzystania z konkretnej usługi wyraźnie żądanej przez subskrybenta lub użytkownika, lub wyłącznie w celu przeprowadzenia transmisji komunikatu przez sieć łączności elektronicznej.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Statystyka
Przechowywanie techniczne lub dostęp, który jest używany wyłącznie do celów statystycznych.The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Marketing
Przechowywanie lub dostęp techniczny jest wymagany do tworzenia profili użytkowników w celu wysyłania reklam lub śledzenia użytkownika na stronie internetowej lub na kilku stronach internetowych w podobnych celach marketingowych.