Zawarcie umowy to nic innego jak ustalenie zasad i warunków współpracy.
Jeżeli dla umowy nie jest wymagana forma szczególna, np. pisemna lub notarialna, to jej zawarcie następuje z chwilą osiągnięcia porozumienie w zakresie wszystkich negocjowanych postanowień umownych. Mówi o tym art. 72 Kodeksu Cywilnego, regulujący zawarcie umowy w drodze negocjacji.[1]
Z mojego doświadczenia wynika, że umowy dotyczące utworów zawierane z autorem zawsze są przedmiotem negocjacji. Negocjuje się wynagrodzenie, terminy a dodatkowo pola eksploatacji lub zasady wykonywania autorskich praw osobistych.
Jeżeli spojrzymy na umowy prawa autorskiego z punktu widzenia wymogów formalnych to okaże się, że wyłącznie umowę licencji niewyłącznej można zawrzeć w dowolnej formie, w tym dorozumianej. Pozostałe umowy dotyczące utworu tj. umowa licencji wyłącznej i umowa przeniesienia prawa autorskiego – wymagają formy pisemnej. Zachowanie formy pisemnej wymaga podpisania się pod dokumentem zawierającym treść umowy, przy czym może to być podpis własnoręczny bądź kwalifikowany podpis elektroniczny .
Na marginesie zwracam uwagę na dwie umowy: o dzieło i zlecenie, które są najczęściej zawierane jeżeli rezultatem współpracy może być stworzenie utworu. W tej sytuacji ww. umowy posiadają dodatkowe postanowienia dotyczące praw autorskich do utworu. Jakkolwiek ani umowa o dzieło ani zlecenie nie wymagają zachowania formy szczególnej, to jednak skuteczność umowy w zakresie przeniesienia praw autorskich lub udzielenia licencji wyłącznej będzie uzależniona od zachowania formy pisemnej.
W tym poście zamierzam ocenić skutki prawno-autorskie umów zawieranych w drodze negocjacji, przy założeniu, że negocjacje są prowadzone w formie rozmów (osobistych i online) oraz wymiany korespondencji elektronicznej.
Ustalenie wszystkich negocjowanych zasad współpracy będzie równoznaczne z zawarciem licencji niewyłącznej. Strony mogą dodatkowo potwierdzić ustalenia w formie pisemnej, ale nie jest to wymagane – zobowiązanie powstało na skutek samego uzgodnienia warunków licencji niewyłącznej.
Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w przypadku licencji wyłącznej i przeniesienia praw autorskich do utworu. Zakończenie negocjacji to za mało, żeby mówić o zawarciu umowy. Strony muszą spisać wszystkie uzgodnienia i podpisać dokument umowy. To nie tylko formalność, ale warunek przeniesienia praw autorskich lub udzielenia wyłączności do korzystania z utworu. W tym wypadku zakończenie negocjacji ustaleniem wszystkich warunków nie ma żadnych konsekwencji umownych, w szczególności nie może być rozumiany jako udzielenie licencji niewyłącznej. Wyjątek stanowi sytuacja w której strony od początku prowadzą negocjacje w formie pisemnej.
Podsumowanie: Zawarcie umowy w drodze negocjacji następuje z chwilą osiągnięcia porozumienia co do wszystkich negocjowanych kwestii o ile forma prowadzenia negocjacji odpowiada formie właściwej dla skutecznego zawarcia negocjowanej umowy. W przypadku umowy przeniesienia praw autorskich i umowy licencji wyłącznej strony musiałyby prowadzić negocjacje w formie pisemnej.
Sytuacja będzie trochę odmienna w przypadku umowy o dzieło i umowy zlecenie. Przystąpienie do wykonywania umowy, w tym świadczenie usług, których efektem jest utwór bądź wykonanie dzieła – utworu, oznacza, że strony zawarły umowę, która podlega rozliczeniu. To jakie będą skutki tych umów wobec utworu powstałego w ramach ich wykonania – zależy nie tylko od treści tej mowy i wspólnego celu stron, ale również od zachowania odpowiedniej formy jej zawarcia. Jeżeli celem stron będzie przeniesienie praw autorskich lub licencja wyłączna, to pominięcie formy pisemnej oznacza, że nie zostanie on osiągnięty. Jednak wyjątkowo tak zawarte umowy o dzieło lub zlecenie mogą być źródłem licencji niewyłącznej.
r.pr. Elżbieta Figat-Michalak
[1] Inne sposoby zawarcia umowy uregulowane art. 66 i następnych Kodeksu Cywilnego to:
– przyjęcie oferty, w tym milczące lub konkludentne przyjęcie oferty, kiedy umowa zostaje zawarta z chwilą przyjęcia oferty a gdy nie jest to wymagane, z chwilą przystąpienia przez drugą stronę do wykonania Umowy;
– aukcja i przetarg.
W przypadku umów regulujących zasady korzystania z utworów, zawarcie umowy w drodze przyjęcia oferty będzie występowało w przypadku zwierania umów licencji niewyłącznej, skierowanej do szerokiego kręgu użytkowników, np. licencji na aplikacje i gotowe programy komputerowe lub licencji do używania fotografii z tzw. banku zdjęć.
0 komentarzy